Toprak Kirliliği nedir?
Sanayi devrimi ile birlikte hızla gelişen endüstriyel faaliyetler ve tüketim trendleri, hem doğal kaynakların kontrolsüz bir şekilde kullanılmasına hem de hava, su ve toprak gibi alıcı ortamlardaki kirletici yüklerinin artmasına neden oldu. Sıklıkla etkileşimde olduğumuz hava ve suyun iklim krizinin etkilerini hızlı bir şekilde gösterdiğini fark ediyoruz. Ancak, toprağın doğrudan etkilerinin görece daha az fark edilir olmasından dolayı, bu durumu göz ardı etme eğilimindeyiz.
Toprak, dünyamızın böbreği olarak nitelendirilebilir ve kazalar, sızıntılar gibi durumlar sonucunda doğrudan kirlenmeye açık olduğu gibi, havadaki kirleticilerin yayılması ve sudaki kirleticilerin toprağa geçmesi gibi birçok dolaylı yolla da kirlenebilir. Diğer taraftan, endüstriyelleşen tarım faaliyetleri esnasında kullanılan gübre ve kimyasallar da toprakta birikim göstermektedir.
Ülkemizde toprak kirliliği ile ilgili yasal düzenleme 08.06.2010 tarih ve 27605 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış olan Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik olup, Kalıcı Organik Kirleticiler Hakkında Yönetmelik de süreç ile ilgili tamamlayıcı görev almaktadır.
Ülkemizdeki mevzuat risk tabanlı bir yaklaşım benimsemiş olup, bu yaklaşıma göre kirletici(ler)in toprak ve/veya yeraltı suyundaki konsantrasyonları kullanılarak ilgili düzenlemelerde anlatılan risk analizleri yapıldığında yine düzenlemede belirtilen limitlerin üzerinde kanser riski ve/veya sağlık riski oluşturması durumunda toprak ve/veya yeraltı suyu kirlenmiş olarak sınıflandırılmaktadır. dolayısıyla toprak ve/veya yeraltı suyu ortamında, belirlenen taşınım yollarına ve kimyasalların konsantrasyonlarına göre limit üzerinden kanser ve/veya sağlık riski var ise o ortam kirlenmiş olarak sınıflandırılmaktadır.
Kirlenmiş Toprak ve/veya Yeraltı Suyu Nasıl Temizlenir?
Metaller, organik ve inorganik maddeler gibi kimyasallara ek olarak, teknolojinin gelişimi ve tüketimin artması ile birlikte “sonsuz kimyasallar” olarak anılan Kalıcı Organik Kirleticiler ve nanoplastikler gibi insan sağlığı için daha tehlikeli kimyasallar hayatımıza girmiş ve toprak ve diğer ortamlarda risk yaratmaya başlamıştır.
Toprağın bünyesine geçen kimyasallar, bitkilerin yenmesi, cilt teması, uçucu tozların solunması gibi farklı birçok maruziyet yolu ile insan vücuduna girebilirler.
